ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ و ﻣﻮﺛﺮ درﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺪ ﻫﺎی زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺮای اﺟﺮای ﺳﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﺪ ﻫﺎی زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻛﻴﻔﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻨﮕﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺎﺧﺘﮕﺎه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺑﺴﺘﺮ و ﻛﻨﺎره ﻫﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﮔﺴﻞ ﻫـﺎ و ﺟﺎﻧﻤـﺎﻳﻲ ﺗﺎﺳﺴﻴﺴﺎت ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻌﻴﺎر ﻫﺎی ﻛﻤﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺷـﺎﺧﺺ ﻫﻴـﺪروﻟﻮژﻳﻜﻲ، ﺷـﺎﺧﺺ آﺑﺮﻓـﺖ ﻣﺤﻠﻲ، و ﺷﺎﺧﺺ ﺿﺮاﻳﺐ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮاﻗﻊ ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی ﻛﺎرﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎس 1:200000 ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﺣﺎوی اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن رﻳﺨﺖ ﺷﻨﺎﺳـﻲ و ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎی ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎی ﺳﻨﺠﺶ از راه دور ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ ﺗﺒﻴﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺳﺪ زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ در اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر ﻫﺎ ﺷﺮح داده ﻣﻲ ﺷﻮد.
امروزه بسیاری از مهندسان زلزله حصول اطمینان از تحمل پذیری سازه ها در یک سطح عملکرد دلخواه ، در مقابل تحرکات قوی زمین می باشد .به منظور پیش بینی و ارزیابی این تحرکات ، حجم وسیعی از عدم قطعیت ها در رابطه با مکان سازه ، فاصله سازه تا منبع لرزه زا ، بزرگی زلزله ها و انواع منابع لرزه زا وجود دارد. با توجه به اهمیت سد ها از حیث کاربردی ، تبیین ریسک وقوع حوادث لرزه ای به عنوان پیشامد های تصادفی در رخداد های آینده ضروری می باشد. به همین منظور ، سد کرخه در ایران برای برای تحلیل ارزیابی خطر لرزه ای انتخاب گردیده است. در این مقاله ، روش تحلیل خطر لرزه ای احتمالی (PSHA) برای کمی سازی عدم قطعیت ها با الگوریتم نویسی در محیط MATLAB پیاده سازی شده است . به منظور حصول پارامتر های رابطه ی رویداد ، کاتالوگ لرزه ای بعد از حذف حوادث وابسته تدوین و مورد استفاده قرار گرفته است. از آنجاییکه سد کرخه توسط گسل خطی بسیاری احاطه شده است . رابطه ی کاهندگی استفاده شده در تحلیل ، شامل ملاحظات اثر زمین لرزه های حوزه ی نزدیک می باشد. بر همین اساس ، طیف های طراحی یک سیستم یک درجه آزادی برای سایت مزبور در حوادث یا دوره های بازگشت 75 ، 475 ، 225 ، 2475 ساله حاصل و ارائه گردیده است.
ساختمان های بتنی مسلح به میلگرد ساده ، یکی از انواع ساختمان های قدیمی می باشند که عموما برای تقاضا های ثقلی طراحی شده اند . در ستون های بتنی با میلگرد ساده که تحت اثر بار جانبی قرار دارند ، لغزش قابل توجه میلگرد در بتن ، باعث بروز رفتار گهواره ای مقید می شود. به دلیل شکل گیری این مود رفتاری ، تا قبل از دریفت فروریزش ، خروج از مرکزیت بار محوری در ستون ها باعث افزایش پایداری و مقاومت جانبی ستون می گردد.در این مقاله مود رفتاری گهواره ای مقید برای این نوع ستون ها در محیط MATLAB مدلسازی و اثر آن روی تغییر مکان جانبی با مد نظر قرار دادن سه جزء اصلی آن یعنی لغزش ، خمش و برش در نظر گرفته شده است.رفتار خمشی با توسعه ی یک مدل مبتنی بر مفصل پلاستیک و رفتار لغزشی با استفاده از یک مدل تحلیلی کالیبره شده بر اساس آزمایش های بیرون کشیدگی شبیه سازی گردیده اند . در نهایت مدل تئوریک با نتایج آزمایشگاهی مقایسه و معتبر سازی شده اند.
SUMMARY:
There are many concrete structures that have been constructed before 1970, and have been reinforced by plainbars. For retrofitting these structures, it is necessary to investigate seismic performance of them, and to evaluatetheir ductility, strength, stiffness and energy dissipation. The objective of the present paper is to propose anumerical model to simulate the response of concrete columns with old design details, i.e., reinforced by smoothbars. The model is based on bond-slip properties of smooth bars derived from pullout tests. The global behavior,then, is calibrated by results of cyclic and monotonic tests performed on four concrete columns reinforced bysmooth bars. The numerical modeling carried out by MATLAB programming, considers three displacementcomponents of column, under lateral and axial loads simultaneously; flexure, slip, and shear. Also in this model,the rocking mode as a result of slip contribution is investigated.
خشکسالی یکی از پدیدههای آب و هوایی است که در همه شرایط اقلیمی و در تمام مناطق کره زمین به وقوع می پیوندد. برای بیان کمی این پدیده، ارزیابی و پایش آن از شاخص های مختلفی استفاده میشود. شاخص هایی که در این تحقیق برای بررسی پدیده خشکسالی وترسالی به کارگرفته شد شامل، شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، درصد بارش نرمال (PNPI) و نمایه نیچه (NITZCHE)میباشد. برای این منظور داده های بارش سالانه 6 ایستگاه هواشناسی در استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی برای یک دوره آماری 30 ساله (1389-1359) با هدف تحلیل آماری بارش و تعیین سال های خشک و مرطوب مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده ازمحاسبات انجام شده به روش های مختلف و مقایسه آن ها با شاخص های مورد نظر در طبقه بندی-ها، نتیجه شد که در ایستگاه های مورد مطالعه اغلب سال ها به صورت نرمال و تا حدودی خشک بوده و سال های شدیداً خشک و یا شدیداً مرطوب به ندرت قابل مشاهده می باشد. از میان نمایه های به کار گرفته شده ، نمایه (SPI)به دلیل داشتن قابلیت های بیش تر در تفکیک دقیق تر طبقه ها در پدیده های ترسالی وخشکسالی به عنوان بهترین شاخص از میان شاخص های بررسی شده برای ارزیابی پدیده خشکسالی و ترسالی در استان خراسان انتخاب شد. هم چنین با استفاده از روش های زمین آماری، نقشه پهنه بندی شاخص استاندارد بارش برای منطقه مورد مطالعه ترسیم گردید. بر این اساس معلوم گردید که نواحی جنوب و جنوب غربی استان خراسان رضوی و قسمت های شمال و شمال غربی خراسان جنوبی دروضعیت خشکی شدیدتری قرار دارند. علاوه بر این مشخص گردید، در طول دوره آماری 30 ساله، شدیدترین خشکسالی در سال 1387 و فراگیرترین خشکسالی در سال 1380 به وقوع پیوسته است.
دشت زرین گل با وسعت حدود 365 کیلومترمربع بخشی از حوضه آبریز گرگانرود در استان گلستان می باشد که عمده تغذیه آن از ارتفاعات البرز تأمین می شود. در حالی که در مناطق پرباران مانند منطقه مطالعاتی ، مسأله تعادل تقریبا نسبی در آبخوان مطرح است ، با این حال اهمیت برنامه ریزی و تصمیم گیری های مدیریتی همانند مناطق کم آب، ضروری به نظر می رسد. بنابراین مدل به عنوان یک ابزار کارآمد و با صرفه برای بررسی گزینه های مختلف مدیریتی، مورد استفاده واقع گردید.
در این پژوهش مدل شبیه ساز حرکت آب زیرزمینی در لایه آبدار آزاد دشت زرین گل با استفاده از نرم افزار جی ام اس 7.1 در دو حالت ماندگار و غیر ماندگار تهیه گردید.صحت سنجی مدل نیز در یک دوره یکساله (90-1389) نشان داد که ،مقادیر سطح ایسایی پیش بینی شده توسط مدل با مقادیر مشاهداتی از توافق خوبی برخوردارند و معیار جذر میانگین خطا برابر 0.98 به دست آمد.پس از اطمینان از صحت مدل تعیین شده ، به منظور مدیریت بهتر آبخوان در سال های آتی سناریویی مبنی بر کاهش میزان بارش در منطقه مطالعاتی ، معلوم گردید که در صورت کاهش 10 درصدی مقادیر بارش در فصل بهار ، سطح آب زیرزمینی حدود 17 سانتی متر افت بیشتری خواهد داشت ، که نسبت به افت در تابستان مقدار بیشتری می باشد.
تعیین حریم حفاظتی چاههای شرب روشی مؤثر جهت حفاظت و مدیریت منابع تأمین کننده آب میباشد و اهمیت به سزایی در سلامت وبهداشت عمومی دارد. لذا این پژوهش با هدف تعیین محدوده حفاظتی جهت جلوگیری و پیشگیری از آلودگی چاههای آب شرب، به وسیله ترسیم یک محدوده در اطراف چاه با استفاره از مدل ریاضی و ممانعت از توسعه و ایجاد منابع آلودگی درداخل این محدوده صورت پذیرفته است. از این رو به منظور ترسیم حریم حفاظتی 64 حلقه چاه شرب موجود در دشت زرین گل در استان گلستان از نرم افزار GMS7.1 استفاده شد. برای این منظور پس از تهیه مدل مفهومی منطقه مطالعاتی، با هدف تعیین ضرایب هیدرورینامیکی آبخوان، مدلسازی در دو حالت ماندگار و غیرماندگار انجام شد . در حالت ماندگار کالیبراسیون دریک دوره یک ماهه و در حالت غیرماندگار به مدت 5 سال با تنشهای فصلی انجام شد. پس از اطمینان از صحت مدل تهیه شده، به منظور تعیین حریم حفاظتی چاههای آب شرب از برنامه مکان یابی ذره ای MODPATH استفاده گردید. پس از تهیه حریم های حفاظتی با زمانهای سیر 1، 2 ، 3 و 5 ساله برای چاه های فوق الذکر، تأثیر پارامترهای مختلف بر روی شکل و چگونگی گسترش حریم حفاظتی، مورر بحث و بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل از تحقیق معلوم گردید که مؤثرترین عامل در تعیین شکل و حریم حفاظتی یک چاه، جهت جریان و گرادیان هیدرولیکی می باشد. به طوری که، افزایش گرادیان هیدرولیکی سبب نازکی و کشیدگی حریم حفاظتی میگردد. میزان دبی پمپاژ نیز از دیگر عوامل مؤثر بر حریم حفاظتی می باشد. به-گونه ای که با افزایش میزان برداشت از چاه، عرض حریم حفاظتی افزایش یافته و تأثیر چندانی در طول حریم ندارد. پارامترهای دیگر از قبیل هدایت هیدرولیکی آبخوان، میزان برداشت و... در مراتب بعدی قرار میگیرند.
آب زیرزمینی مهمترین منابع آب در جهان برای مصارف خانگی و شرب می باشد. در این خصوص ، سیاست تامین آب مناسب به خصوص در طول فصول خشک مستلزم پیش بینی نوسانات تراز آب با دقت قابل قبول می باشد. در این پژوهش به مقایسه عملکرد سه روش هوش مصنوعی برای پیش بینی نوسانات تراز سطح ایستابی پرداخته شده است . این مدل ها شامل شبکه های عصبی مصنوعی ، سامانه استنتاج تطبیقی فازی - عصبی و برنامه ریزی بیان ژن می باشند . که برای پیش بینی سری زمانی تراز سطح آب در حوضه زرین گل در استان گلستان بکار گرفته شدند. داده های تراز سطح آب در مقیاس ماهانه در دوره آماری 89-1359 برای آموزش و آزمون مدل ها استفاده شدند . پارامتر های آماری شامل ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)و ضریب تعیین (R) به منظور بررسی عملکرد مدل ها بکار گرفته شدند. نتایج بدست آمده بیانگر آن بودند که هر سه روش شبکه های مصنوعی ، سامانه استنتاج تطبیقی فازی - عصبی و برنامه ریزی بیان ژن می توانند به طور موفقیت آمیزی برای پیش بینی نوسانات سطح ایستابی مورد استفاده قرار گیرند.در بهترین حالت اجرای مدل ، بالاترین مقدار ضریب تعیین ، برای چاه های سلاخ غیب (R2= 0.83) ، کوچک خرطوم (R2=0.080) و ایمرتره ملا (R2=0.84) محاسبه شد، که مقادیر بالا مربوط به روش برنامه ریزی بیان ژن می باشد . از طرفی عملکرد مدل برنامه ریزی بیان ژن در مقایسه با دو روش دیگر از جنبه های مختلف بهتر بود.در روش برنامه ریزی بیان ژن می توان رابطه ریاضی حاکم بر مساله مورد بررسی را به صورت دقیق مشخص نمود.
Groundwater modeling is a tool for simulating groundwater flow in simple way rather than realfield condition. Mathematical model uses a set of equations for simulating groundwater that shows the hydraulic head and flowpath in and along the model boundaries, indirectly. in this study, GMS 7.1 has been used to determinet the hydrodynamic coefficients of Zarringol Aquifer. Zarringol Plain with an area about 365 km2 is located in Golestan province. after providing conceptual model of case study, to determine hydraulic conductivity, model has been calibrated for one month in steady state and afterward to optimize specific yield, calibrated model for 5 years with seasonal stress in un-steady state. The results showed, there is alittle difference between calculated water level by model and observed values. On the other hand, the calibration of the model in steady and unstedy state indicated variation of 12.8 to 178.1 m per day of hydraulic conductivity and 0.07 to 0.09 of specific yield ratio.
