آب انبار گرمسار
به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمده ای از کشور ایران و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه از سال در اکثر نقاط و در نتیجه موسمی بودن آب رودخانه ها و عدم امکان دسترسی به آب، تمهیدات گوناگونی جهت تأمین آب شیرین در فصول خشک سال صورت گرفته است . احداث بند ، قنات و آب انبار را میتوان از این جمله نام برد.
در این رابطه آب انبار همانگونه که از آن مشخص است ، برای ذخیره آب در فصول پرآب و استفاده از آن در بقیه ایام سال میباشد.
قدیمی ترین آثار بجای مانده از آب انبار تقریباً با پیدایش اولین تمدنهای ایران همزمان است .
مخزن آب انبار شهر ایلامی – دورانتاش در جغازنبیل ( در چهل کیلومتری جنوب شرقی شهر تاریخی شوش در استان خوزستان ) مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد هنوز باقی است . از دوران حکومت هخامنشیان نیز بقایای آب انبار و آب راههای متعددی در تخت جمشید وجود دارد.
در دوره اسلامی آب انبار نیز مانند سایر ابنیه شهری در مراکز تجمع مانند راسته های بازار و مراکز محلات و همچنین در کاروانسراهای بین راهی احداث می شده در شهرهای گرم و خشک ایران از جمله استان سمنان هر محله ای برای خود یک آب انبار داشته که توسط اهالی محل احداث می شده و یا گاهی بانی آن یکی از افراد متمکن و خیرخواه محله بوده است . آب انبار توسط اهالی خود محله اداره می شد و از کسی مبلغی برای استفاده از آن گرفته نمی شد. فقط اهالی محله خرج تعمیرات نگهداری آنرا می پرداختند .
در شهرهای گرم و خشک آب انبار از ابنیه مهم شهری بوده و بنای آن با بادگیرهای بلند و گنبدهای حجیم از فواصل دور در سیمای شهر خودنمایی می کرده است . آب انبارهای مهم دارای سردرهای ورودی بلند و بسیار زیبا بوده است که با انواع کاربندیها و مقرنسها و تزئین می شده و گاهی شعری درجهت سلام بر امام حسین (ع) و لعنت بر یزید و یا یادآوری ثوابی که بانی آن انجام داده بر روی کاشیهای هفت رنگ نقش می بست از این جمله میتوان به آب انبارهای تدین ( کارخانه ) و یا توکلی در شهر سمنان اشاره نمود که دارای سردر بسیار زیبایی هستند . تاریخ احداث آب انبارها معمولاً در درگاه آنها ثبت می شده است . فراهم نمودن آب بهداشتی ، خنک و قابل دسترسی برای همه اهالی احتیاج به یک سدی تدابیر زیست اقلیمی داشته است که در دنباله این فصل بحث خواهد شد.